ANH HÙNG VÕ THỊ SÁU (1933 – 1952) : Chị Võ Thị Sáu, cha là Võ Văn Hợi, và mẹ tên là Nguyễn Thị Đậu, người xã Phước Long Thọ, quận Đất Đỏ tỉnh Bà Rịa nay là thị trấn Đất Đỏ huyện Đất Đỏ tỉnh Bà rịa-vũng tàu. Giống như các anh mình chị đã tham gia vào các hoạt động bí mật ở địa phương.
Mới 14 tuổi chị đã theo anh trai tham gia hoạt động cách mạng trốn lên ở chiến khu. Năm 1949 chị tham gia đội công an trung phong đất đỏ làm liên lạc, tiếp tế. Năm 1950 thì bị chính quyền Pháp bắt sau khi đã ném lựu đạn tại chợ Đất Đỏ gây thương tích cho cai tổng Tòng và 20 tên lính Pháp. Tại phiên tòa đại hình, tuy mới 16 tuổi nhưng chị Võ Thị Sáu đã hiên ngang khẳng định “yêu nước chống bọn thực dân xâm lược không phải là tội” và khi quan tòa rung chuông ngắt lời chị “tuyên án tử hình tịch thu toàn bộ tài sản” chị đã hét lớn “tao còn mấy thùng rác ở Khám Chí Hòa tụi bay vô mà tịch thu”, tiếp đó là tiếng hô “đã đảo thực dân Pháp kháng chiến nhất định thắng lợi!”
Tòa án binh pháp kết án tử hình chị vào tháng 4 năm 1951 sau gần 3 năm cho tấn giam cầm quân Pháp đưa chị ra ở Côn Đảo. Dù các Luật Sư Biện Hộ cho chị đã phản đối án tuyên này với lý do chị chưa đủ 18 tuổi. Trước khi bị đưa ra hành án chị bị đầy qua các nhà tù Chí Hòa, Bà Rịa và Côn Đảo.Vì quân Pháp không dám công khai thi hành bản án đối với chị, họ đã lén lút đem chị thủ tiêu. Một giai thoại kể khi nhóm Đao phủ bảo chị quỷ xuống, chị đã quát lại “tao chỉ biết đứng không biết quỳ!”.
Vào 7 giờ sáng ngày 23 tháng 1 năm 1952 chị bị xử bắn tại Côn Đảo. Biết sắt bị hành hình, suốt đêm 22, chị hát những bài ca cách mạng Lên Đàng,Tiến Quân Ca, Cùng nhau đi Hồng Bình… khi lắng nghe thấy bứơc chân đao phủ giải chị Sáu đến nơi hành hình, tất cả anh em đồng chí trong ngục cùng đứng dậy hát vang bài Chiến sĩ ca – bài hát dành để bày tỏ lòng cảm phục tiết thương và tiễn đưa người đồng đội ra pháp trường.
Cho đến bây giờ, nhiều người dân Côn Đảo vẫn thờ cô Sáu như vị thần hộ mệnh. Họ kêu cô chứng giám khi cần phải thể thốt điều gì. Trong lòng họ tên cô linh thiêng như trời – Phật – thánh thần. Cô là hiện thân của sự thiêng liêng chứng giám mọi điều rủi may mà họ không sao hiểu hết. Không ít lần họ cho con em mình đến mộ cô, dâng hoa trước khi làm đám cưới.
Cuộc đời và huyền thoại về chị còn được lưu truyền mãi mãi. Tên tuổi Võ Thị Sáu đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc đến trân trọng như những bậc anh hùng liệt sĩ tiền bối của dân tộc. Tên chị đã đi vào thơ ca, trở thành tên đường, tên Trường tên Đoàn, tên đội trên khắp đất nước ta.
Ngày 2 / 8/ 1993 Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Lê Đức Anh đã ký quyết định số 149 – KT/CTN truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt sĩ Võ Thị Sáu.
BÀI THƠ CHỊ VÕ THỊ SÁU (Bản đủ )
Người con gái trẻ măng
Giặc đem ra bãi bắn
Đi giữa hai hàng lính
Vẫn ung dung mỉm cười
Ngắt một đoá hoa tươi
Chị cài lên mái tóc
Đầu ngẩng cao bất khuất
Ngay trong phút hy sinh
Bây giờ dưới gốc dương
Chị nằm nghe biển hát.
Đó là câu chuyện thực
Về người nữ anh hùng
Nhưng ở đảo Côn Sơn
Từ buổi mai chị ngã
Đã có bao câu chuyện
Về chị Sáu linh thiêng
Những truyền thuyết không tên
Cứ lan dần như sóng.
Đảo Côn Sơn – địa ngục
Chị Sáu hoá thiên thần
Trừng trị lũ ác ôn
Cứu giúp người lương thiện.
Qua bao mùa gió chướng
Trong bão tố tù đày
Mộ chị Sáu hương bay
Cả bốn mùa không tắt.
Và trái cây thơm mát
Cũng theo mùa dâng lên
Tạ lỗi khi sai lầm
Kêu cầu khi gặp nạn
Chị Sáu thành người bạn
Sống giữa lòng nhân dân.
Ngay cả lũ ác ôn
Mỗi khi qua mộ chị
Cũng cúi đầu lặng lẽ
Trước chị Sáu anh linh
Người con gái hiên ngang
Chúng mãi còn khiếp sợ.
Tôi quỳ bên ngôi mộ
Dâng đoá hoa trắng trong.
Trời cao xanh mênh mông
Biển rộng xa xao động…
Chị Sáu nằm thanh thản
Hàng dương nghe gió rung
Và bao chuyện lạ lùng
Trong lòng tôi tha thiết
Bỗng như là có thật
Sống mãi cùng thời gian.
Bàn tay ai vuốt tóc
Trên vai tôi dịu dàng.❤
_______________
Tác giả: Phan Thị Thanh Nhàn
Côn Đảo tháng 4 năm 1976
